Interview Bert Tijhof ‘Opvang vluchtelingen in Rijssen-Holten”
In Rijssen-Holten zetten we ons al jarenlang in voor de opvang van vluchtelingen, mensen die tijdelijk of permanent een veilige plek nodig hebben weg van hun eigen land. Maar wat houdt deze opvang precies in en wat betekent dit voor de inwoners van onze gemeente, nu en in de toekomst? Tijd voor een toelichting. Dat doen we in een aantal gesprekken met betrokkenen. Wethouder Bert Tijhof, verantwoordelijk voor o.a. de ‘ontheemden’ in onze gemeente, trapt af.
Kwetsbare mensen
Tijhof: “Mijn motivatie voor de politiek is opkomen voor kwetsbare mensen, een gezonde arbeidsmarkt bevorderen en bouwen aan sterke gemeenschappen. Deze uitdagingen komen samen in de opvang van asielzoekers. Voor mensen die in een asielprocedure zitten is het vaak moeilijk een baan te vinden. Het is van belang deze processen te stroomlijnen en snel perspectief te bieden. Gelukkig zie je in Rijssen-Holten dat bij verschillende bedrijven en winkels asielzoekers en statushouders succesvol aan het werk zijn. Sinds 2023 kunnen asielzoekers direct vrijwilligerswerk doen en na ca. zes maanden, wanneer ze een BSN-nummer kunnen aanvragen, zoeken naar betaald werk. Zo kunnen ze snel inburgeren en als ze een status hebben deel uitmaken van de samenleving.
De opvang in Rijssen-Holten
Onze opgave uit de Spreidingswet is dat we ruimte moeten bieden aan de opvang van 235 asielzoekers, de Tijdelijke Richtlijn Bescherming verplicht ons om circa 230 vluchtelingen uit Oekraïne op te vangen en jaarlijks ontvangen we circa 100 statushouder als nieuwe inwoners van Rijssen-Holten. De gemeente zorgt niet alleen voor passende ruimte, maar is ook verantwoordelijk voor het inburgeringstraject van statushouders.
| Asielzoekers | Statushouders | Oekraïners |
|---|---|---|
| Een asielzoeker is iemand die asiel heeft aangevraagd. Hij of zij vraagt om bescherming als vluchteling en wacht op de beslissing van de overheid over een verblijfsvergunning. Zolang de asielprocedure loopt, hebben asielzoekers het recht om in ons land te blijven. | Asielzoekers worden statushouders op het moment dat ze een verblijfsvergunning krijgen. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) koppelt deze statushouders aan gemeenten. Gemeenten moeten zorgen voor passende woonruimte voor statushouders. | Oekraïense vluchtelingen in Nederland doorlopen geen asielprocedure. Zij vallen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB). Deze regeling loopt nog tot 4 maart 2025. |
Statushouders
De woningvoorraad van Rijssen-Holten bestaat voor 21% uit sociale huurwoningen. Ons bouwprogramma voor de komende jaren voorziet in een groei van dit percentage waardoor er meer sociale huurwoningen beschikbaar komen. Deze nieuwe woningen komen bijvoorbeeld in de wijk Opbroek in Rijssen en het voormalige Enkco-terrein in Holten. Sociale huurwoningen worden gebouwd voor verschillende doelgroepen, zoals minima, spoedzoekers, zorg en statushouders. Statushouders worden dus gehuisvest in reguliere sociale huurwoningen in de gemeente.
Crisisopvang
Tijhof: “Zolang er nog geen azc is verzorgen we tijdelijke gemeentelijke opvang voor vluchtelingen die niet terecht kunnen in Ter Apel. Dat doen we o.a. in enkele woningen van de gemeente. In het Fletcherhotel verblijven nu 10 statushouders die zijn gekoppeld aan onze gemeente.”
Asielzoekerscentrum
“We zagen als college en gemeenteraad de opgave op ons afkomen. De politieke keuzes en de spreidingswet kwamen niet uit de lucht vallen. Onze inschatting was dat deze wet voor ons een jaarlijkse opgave tussen de 180-280 mensen zou betekenen. Uiteindelijk zijn dat er 235 geworden, precies in lijn met onze inschatting. Daarom hebben we bewust gekozen voor opvang op één plek. Dat betekent een volwaardig asielzoekerscentrum (met 250 bedden, maximaal 225 personen) met alle faciliteiten, zoals zorg, beveiliging, etc. Na een zoektocht is gekozen voor het vakantiepark aan de Borkeldsweg. De insteek van de gemeente is dat het park bijzonder geschikt is voor gezinnen. De mensen in het azc vormen een afspiegeling van de landelijke instroom. Er wordt zoveel mogelijk gestreefd naar een trapsgewijze invulling van het park. Eerst statushouders en gezinnen, daarna de afspiegeling van de landelijke instroom. Dit is zo vastgelegd in onze bestuursovereenkomst met het COA. De verwachting is dat vanuit het azc een goede doorstroming naar reguliere woningen voor statushouders volgt, een proces dat nog steeds een uitdaging vormt.”
Samenwerking
Hij vervolgt: “Na wat hobbels in de communicatie in het begin, verloopt de afstemming nu goed. Er is wekelijks overleg tussen gemeente en COA en er is een omwonendenoverleg opgestart.” Ook schuiven de wethouder, de projectleider en het COA regelmatig bij omwonenden aan voor een persoonlijk gesprek rond de keukentafel: “De ervaringen zijn positief, de samenwerking is constructief. De lijnen zijn kort en dat willen we zo houden. Dat helpt om de hechte gemeenschap op De Borkeld, sterk en verbonden te houden. Want we realiseren ons dat we als overheid een forse ingreep doen in de buurt en dat dit nogal wat betekent voor de betrokken buurtbewoners. Daarom staan we naast hen en trekken in dit proces samen op.“
Vergunning
De gemeente heeft het park gekocht en verhuurd aan het COA. Tijhof: “We zitten nu in het proces van vergunningverlening. Dit wordt volgens de wettelijke kaders doorlopen. Op onze website staat een beschrijving en het stappenplan om te komen tot een goed functionerend azc.” Op dit moment zit de instroom op een piek en lopen de wachttijden flink op. “Dat betekent voor alle partijen een flinke puzzel, maar de inzet blijft onverminderd groot om een goede opvang en integratie te waarborgen,” aldus de wethouder.
Dit artikel is geplaatst op 2 en 3 mei 2024 in de Week van Rijssen en Holtenextra. Het volgende interview is met Klaas Kok, projectleider azc Rijssen-Holten namens de gemeente.