Het verhaal van dominee Jebbink

Dominee Jebbink overweegt zijn preek, de eerste die hij naar afloop van de oorlog zal geven. Het was een moeilijke tijd. Hij zoekt naar lichtpuntjes, en die vindt hij in de goedheid van de mensen om hem heen.

Villa Sophia

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Villa Sophia, de pastorie aan de Oranjestraat, bewoond door ds. Johannes Jebbink en zijn gezin. Jebbink was een predikant van de Hervormde Dorpskerk. Van 1930 tot 1948 heeft hij diensten gehouden, ten tijde van de afschaffing zitplaatsverhuur, de eerste uitgave van de kerkbode (1933) en de bouw van kerkelijk verenigingsgebouw ‘Irene’ aan de Boschkampsstraat (1934).

‘Villa Sophia’ was zijn thuis, tot de Duitsers het innamen in de Tweede Wereldoorlog. Het huis werd helemaal uitgewoond. Hij wilde er na die tijd weinig over kwijt. Wel wilde hij zijn dank uitspreken voor de mensen om hem heen, die elkaar, en ook hem, door de ellende heen leken te slepen.

Voor het echtpaar van Achterberg in het bijzonder schreef hij het volgende gedicht:

“Aan ons, door wreed geweld verdreven
van huis en hof – in ’n uur of drie
Werd daadlijk weer een plaats gegeven
in de kleine, knusse pastorie.
Een donkre winter ging het worden
met carbid, kaars of soms met ‘stroom’
Terwijl de ruwe Duitse horden
zich nestelden in ons eigen ‘home’.
Maar eindelijk is April gekomen
En met die lent’ een nieuw geluid
Een eind kwam aan hun hoogmoedstromen
De Wehrmacht trok ons huis weer uit.
Wij gingen weer, met dank in ’t harte
Voor wat gij beiden voor ons deed
En willen samen Gode prijzen
Die uitkomst gaf na zorg en leed.”

De bouw en functies van de oude pastorie

Het oude domineeshuis aan de Oranjestraat is een voor Holten zeldzaam voorbeeld van een zogenaamd ‘eclectische’ dorpsvilla uit de 19^e eeuw. Dit betekent dat er in de bouw van de villa een mix van al bestaande bouwstijlen te zien is, die samen een origineel en nieuw ontwerp maken. Wat vooral opvalt, is de statigheid van het gebouw, de nette, witgepleisterde afwerking, de tierelantijntjes aan de dakrand en de grote openslaande deuren. En dat allemaal met behoud van de originele uitstraling uit 1882!

Hoewel het gebouw aan de buitenkant over de jaren heen weinig is veranderd, heeft het gebouw in de laatste eeuw verschillende functies gehad. Naast domineeswoning is het een notariswoning en -kantoor geweest. Tijdens de Koude Oorlog werd het ingericht als regionaal commandocentrum. Later werd de bovenste verdieping bewoond door gemeentebode Mekenkamp. Vanaf de jaren 80 hebben verschillende organisaties gebruik mogen maken van het pand, waaronder het Rode Kruis, een reclamebureau en een zorginstelling. Sinds 2021 is Martin Kemper, met een van zijn vestigingen van Architectenbureau Palazzo, de trotse eigenaar van het pand.