In 2001 werden de gemeente Holten en de gemeente Rijssen samengevoegd tot 1 nieuwe gemeente: Rijssen-Holten. In 2008 opende het nieuwe gemeentehuis in Rijssen. Bij dit gemeentehuis moest ook een mooi kunstwerk komen. Hiervoor werd een opdracht uitgezet.
De opdracht voor het kunstwerk
Maak een kunstwerk dat verborgen werelden laat zien. Begin bij het plein bij De Rozengaarde. Gebruik de ramen in de hal die uitzicht geven op de stad en de Schildkerk. Maak een doorkijk, lichtstraal of venster vanuit het plein door het nieuwe gemeentehuis naar de stad, de winkelstraten en de Schildkerk. Het kunstwerk mag, net als het gebouw, op een eigen manier vensters openen naar verborgen werelden. Gebruik ook de 2 ingangen van het gebouw.
De kunstenaar moet de cultuur van Rijssen-Holten begrijpen. Het kunstwerk dat wordt gemaakt moet tijdloos zijn en mag niemand beledigen.
“Und so mit großen Fernen überladen”
Duitse dichter Rainer Maria Rilke (1875-1926)
Kunstwerk van Gerhard Lentink
Het gemeentehuis verwelkomt bezoekers in de ‘Hal van de burgers’ via 2 grote glazen gevels aan de noord- en zuidkant. Deze glazen wanden geven een gevoel van openheid en helderheid: je kunt makkelijk van binnen naar buiten stappen. Ook de plattegrond van de hal is uitnodigend: bij de ingangen wordt de ruimte breder, net als de glazen gevels.
Gerhard Lentink heeft de opdracht op een bijzondere manier bekeken. Hij zag het als een kans om een ontwerp te maken dat mensen helpt om ergens naar te kijken en dat verwijst naar een bijzondere, vaak moeilijk te omschrijven wereld.
De opdracht was duidelijk: kijk naar het noorden, richting het stadscentrum en de Schildkerk. De lichte en open hal geeft een gevoel van luchtigheid. Het kijken in een richting suggereert beweging, wat ook in de vorm van de hal zichtbaar is. Deze idee van beweging en energie leidden tot het kunstwerk van 5 schommelende meisjes. Ze zitten in amazonezit op hun schommels, met hun hoofd naar achteren.
Het grootste meisje kijkt naar het meisje achter haar, en zo verder, terwijl het kleinste meisje naar buiten kijkt. De kunstenaar is een grote fan van de Duitse dichter Rainer Maria Rilke (1875-1926). Deze dichter schreef meer dan 100 jaar geleden een gedicht over de lange middagen van de kindertijd, genaamd ‘Kindheit’.
| Gedicht ‘Kindheit’ in het Duits | Vertaling gedicht ‘Kindheit’ (kindertijd) in het Nederlands |
|---|---|
| Es wäre gut viel nachzudenken, um von so Verlornem etwas auszusagen, von jenen langen Kindheid-Nachmittagen, die so nie wiederkamen – und warum? Noch mahnt es uns-: vielleicht in einem Regnen, aber wir wissen nicht mehr was das soll; nie wieder war das Leben von Begegnen, von Wiedersehn und Weitergehn so voll Wie damals, da uns nichts geschah als nur was einem Ding geschieht und einem Tiere: da lebten wir, wie Menchliches, das Ihre und wurden bis zum Rande voll Figur. Und wurden so vereinsamt wie ein Hirt und so mit großen Fernen überladen und wie von weit berufen und berührt und langsam wie ein langer neuen Faden in jene Bilder-Folgen eingeführt, in welchen nun zu dauern uns verwirrt. | Het zou goed zijn om veel na te denken, om iets te zeggen over het verloren gegane, over die lange middagen van de kindertijd, die nooit meer terugkwamen – en waarom? Het herinnert ons nog steeds – misschien door regen, maar we weten niet meer waarom; nooit meer was het leven zo vol van ontmoetingen, van weerzien en verdergaan. Zoals toen, toen ons niets overkwam behalve wat een ding en een dier overkomt: we leefden zoals menselijk leven, zijn eigen, en werden tot de rand gevuld met vorm. En werden zo eenzaam als een herder en zo overladen met grote afstanden en alsof we van ver geroepen en aangeraakt werden en langzaam als een lange nieuwe draad in die beeldenrijen werden gevoerd, waarin nu voortbestaan ons verwart. |
De dichter koppelt de kindertijd aan iets diepers en specialers. Hij beschrijft de rijke beelden van de kindertijd als “bis zum Rande voll Figur” (tot de rand vol figuren) en de verre blik van kinderen als “Und so mit großen Fernen überladen” (overladen met grote afstanden). Deze dichtregel is de titel van het ontwerp.
Uitvoering
Het beeld van een schommelend meisje wordt 5 keer gemaakt in verschillende groottes. Het grootste beeld is 3,60 meter hoog en de andere beelden worden steeds kleiner: 90%, 80%, 70% en 60% van de oorspronkelijke grootte. Het kleinste beeld is dus 2,16 meter hoog en bijna vijf keer zo licht. Het tweede en vierde meisje zijn het spiegelbeeld van de andere 3.
Het grootste beeld hangt het laagst, op ongeveer 2,50 meter boven de vloer. Het kleinste meisje hangt op 8,50 meter boven de vloer. Dit geeft een speciaal effect in de hal.
De hal heeft 11 dakbalken, waarvan de oneven nummers worden gebruikt om de 5 schommels op te hangen. Door deze opstelling kijkt elk meisje op een hogere schommel naar een meisje lager. Als je de hal binnenkomt en eerst het grootste meisje ziet, wordt je blik via een zigzaglijn naar het bovenste meisje geleid. Dit meisje lijkt groter dan het werkelijk is. Kijkt ze naar de Schildkerk, de torenhaan, vogels, vliegtuigen, of zelfs naar de lucht?