Omgevingswet
De Omgevingswet is een nieuwe wet die vanaf 1 januari 2024 voor heel Nederland geldt. Hierin staan alle wetten en regels voor de fysieke leefomgeving. Dat is alles wat u buiten ziet, hoort of ruikt. Met de Omgevingswet kijken we beter naar de kwaliteit van de plek waar we wonen, werken en onze vrije tijd doorbrengen. Deze plek moet veilig en gezond zijn. Maar er moet ook ruimte zijn voor ontwikkeling en voor inwoners en ondernemers met slimme ideeën.
Waarom is de Omgevingswet nodig?
We hebben veel wetten voor onze leefomgeving. Die zijn moeilijk, spreken elkaar soms tegen en de begrippen betekenen niet altijd hetzelfde. Ontwikkeling van nieuwe, duurzame ideeën is daarom vaak moeilijk. Daarom maak de overheid van 26 wetten en honderden regelingen 1 wet: de Omgevingswet.
De Omgevingswet biedt meer ruimte voor nieuwe ideeën en plannen
In sommige gevallen moet degene met het idee of het plan mensen uit de omgeving betrekken. Met de Omgevingswet houden we ook rekening met onderwerpen als energie, duurzaamheid en sociale en maatschappelijke uitdagingen. Daarmee verbetert de kwaliteit van onze omgeving en kunnen we betere besluiten nemen over de invulling van de ruimte buiten. Dat is beter voor alle inwoners en ondernemers.
Heeft de Omgevingswet ook nadelen?
Alle losse wetten en regels vallen straks onder 1 nieuwe wet. Dat is nieuw. Inwoners, ondernemers en overheid gaan ook anders met elkaar samenwerken. Dat zal in het begin wennen zijn. Dat duurt even en kan ook wel eens fout gaan. We gaan ervan uit dat we op termijn met de Omgevingswet betere en snellere besluitvorming hebben en dat we plannen sneller kunnen uitvoeren.
Vanaf wanneer geldt de Omgevingswet?
De Omgevingswet geldt vanaf 1 januari 2024. Als gemeente bereiden wij hier ons op voor. Dit betekent niet dat we op deze datum volledig klaar zijn. Ook na deze datum blijven we ons inzetten om onze dienstverlening in het kader van de Omgevingswet te verbeteren en ontwikkelen.
Waar vind ik meer informatie over de Omgevingswet?
Meer informatie over de Omgevingswet vindt u op de volgende websites:
Wat betekent dit voor mij als inwoner?
U kunt op verschillende manieren te maken krijgen met de Omgevingswet.
U wilt iets veranderen aan uw omgeving
Bijvoorbeeld als u iets wilt (ver)bouwen aan uw huis of tuin. U ben dan initiatiefnemer. U moet dan uitzoeken of u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen. Daarvoor kunt u vanaf 1 januari 2024 het nieuwe Omgevingsloket gebruiken. In het nieuwe Omgevingsloket ziet u welke regels voor uw gebied en werkzaamheden gelden en hoe u mensen bij uw plan kunt betrekken.
Iemand anders wil iets veranderen aan uw omgeving
Bijvoorbeeld de gemeente, uw buren of andere mensen of organisaties. U bent dan misschien belanghebbende. In veel gevallen kunt u dan meepraten en meedenken over plannen in uw omgeving. Dit noemen we participatie. De Omgevingswet zorgt ervoor dat deze mensen of organisaties actiever en eerder contact met u opnemen.
Vanaf 1 januari 2024 gaat ook de Wet kwaliteitsborging (Wkb) in
De Wkb is onderdeel van de Omgevingswet. Als u eigenaar bent van een woning moet u misschien voor u gaat verbouwen een kwaliteitsborger inhuren. De kwaliteitsborger kijkt mee of het gebouw aan de technische regels en de eisen voor kwaliteit voldoet. Met de Wkb zorgen we ervoor dat we betere en veiligere gebouwen bouwen.
Als u al een vergunning heeft raakt u die niet kwijt
De Omgevingswet geldt alleen voor vergunningaanvragen vanaf 1 januari 2024. Vraagt u dit jaar nog een vergunning aan om iets te doen? Dan raakt u die niet kwijt als de Omgevingswet ingaat.
Hoe blijf ik op de hoogte van nieuwe plannen en ideeën?
U kunt zich aanmelden voor de e-mailservice op overheid.nl. U krijgt dan informatie over uw omgeving per mail. Denk aan vergunningen, plannen en nieuwe regels. Deze informatie plaatsen wij ook in het gemeentenieuws. Dit vindt u in de lokale huis-aan-huiskrant.
Kan ik nu al iets merken van de Omgevingswet?
De Omgevingswet eist dat elke gemeente een Omgevingsvisie en een Omgevingsplan heeft. In een Omgevingsvisie staat onze langetermijnvisie. Als gemeente hebben we tot 2027 de tijd om een Omgevingsvisie te maken. In een Omgevingsplan staan alle regels. De bestaande bestemmingsplannen en de Verordening Fysieke Leefomgeving nemen we straks ook nog in het Omgevingsplan op. Als gemeente hebben we tot 2032 de tijd om onze bestemmingsplannen om te zetten naar Omgevingsplannen.
Heeft de Omgevingswet gevolgen voor mijn bedrijfsvoering?
Als u niets aan uw bedrijfsvoering verandert, hoeft u niks te doen. Gaat u wel iets veranderen? Dan moet u controleren of u een vergunning nodig heeft en of er milieuregels gelden. Vanaf 1 januari 2024 vindt u de milieuregels in het nieuwe Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) of in het Omgevingsplan van de gemeente. Controleer de regels in beide besluiten, hier kunnen verschillen in zitten.
De omgevingsvergunning voor een inrichting verandert automatisch
Dit wordt een omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit. Hier hoeft u niets voor te doen. Oude meldingen vanuit het Activiteitenbesluit blijven gelden. Moet uw bedrijf voor de Omgevingswet voldoen aan de milieuregels van het Activiteitenbesluit? Dan moet u zich vanaf 1 januari 2024 houden aan de regels in het Bal. Deze zijn voor het grootste gedeelte hetzelfde.
Voor een aantal bedrijven geldt het Bal niet
Bijvoorbeeld de detailhandel en de horeca. Deze bedrijven vinden de milieuregels terug in ons Omgevingsplan. Deze regels zijn voor het grootste gedeelte hetzelfde als de milieuregels die nu gelden in het Activiteitenbesluit.
Wat verandert er als ik een vergunning wil aanvragen voor mijn bedrijf?
Wilt u ontwikkelen of bouwen? In het Omgevingsplan vindt u wat kan en mag in het gebied waar u wilt bouwen en ontwikkelen. Een vergunning aanvragen of melding doen kan vanaf 1 januari in het nieuwe Omgevingsloket. De Omgevingswet moedigt u aan om mensen of organisaties in uw omgeving bij uw bouw- of ontwikkelplannen te betrekken. In sommige gevallen bent u dat zelfs verplicht.
Waar kan ik terecht met vragen?
Als ondernemer kunt u op verschillende plekken terecht met uw vragen:
- Het Omgevingsloket
- In het nieuwe Omgevingsloket ziet u welke regels gelden voor het gebied waar u uw bouw- of ontwikkelplannen wilt uitvoeren. Hier vindt u ook welke regels gelden voor de werkzaamheden die bij uw plannen horen en hoe u mensen bij uw plan kunt betrekken.
- IPLO
- Informatiepunt Leefomgeving Het IPLO ondersteunt overheden, maatschappelijke organisatie en bedrijven bij het werken met de Omgevingswet.
- Ondernemersplein van de Kamer van Koophandel
- Hier vindt u algemene informatie over de wet- en regelgeving van de Rijksoverheid.
Vanaf 1 januari 2024 gaat naast de Omgevingswet ook de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in. Dat betekent dat iemand anders toezicht houdt en de controle doet van het bouwwerk. Namelijk de kwaliteitsborger. Op dit moment is de gemeente nog verantwoordelijk voor de controle. De beoordeling van de kwaliteit vindt onder de Wkb niet meer plaats bij het ontwerp, maar nadat het bouwwerk af is. De kwaliteitsborger zorgt voor een opleveringsverklaring. Dat is een verklaring die u nodig heeft om bij de gemeente te melden dat het gebouw af is en dat u het wilt gaan gebruiken.
Doel van de Wkb
Het doel van de Wkb is een verbetering van de bouwkwaliteit. Ook is er meer controle tijdens de bouw. Dit betekent dat u als initiatiefnemer, voordat u gaat (ver)bouwen, na moet gaan of uw bouwwerk onder de Wkb valt. Dat kan in het Omgevingsloket. Als uw bouwwerk onder de Wkb valt, moet u een kwaliteitsborger inschakelen.
De kwaliteitsborger is een onafhankelijke controleur
Uw aannemer of architect kan u helpen bij het vinden van een kwaliteitsborger. De kwaliteitsborger kijkt mee van het plan tot het eind van de bouw en controleert alle technische regels en kwaliteitseisen. Dit scheelt tijd, voorkomt fouten en geeft u als opdrachtgever meer bescherming tegen fouten of het pas later vaststellen dat een onderdeel niet aan de eisen voldoet.
Veranderingen door de Wkb
Bij de ingang van de Wkb blijven een aantal stappen hetzelfde, een aantal stappen komen erbij in het proces en een aantal stappen verdwijnen.
Vanaf 1 januari 2024 moet u nog steeds:
- Een omgevingsvergunning aanvragen (welstand en bestemmingsplan)
- Ontwerpen en bouwen volgens het Bouwbesluit (vanaf 1 januari 2024 is dit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)) en de private eisen.
Vanaf 1 januari 2024 moet u ook:
- De bouw laten toetsen en inspecteren door een kwaliteitsborger.
- Informatie aanleveren bij de kwaliteitsborger.
- Een As-built dossier aanleveren bij de gemeente. In dit dossier staat informatie over het gerealiseerde bouwwerk.
Vanaf 1 januari 2024 hoef u niet meer:
- Een definitief ontwerp in te leveren bij de gemeente voor de vergunning.
- De bouw te laten toetsen door de gemeente. De gemeente houdt ook geen toezicht meer.
Bouwvergunning in 2 delen
De Omgevingswet verdeelt de bouwvergunning in 2 delen: een ruimtelijke en een technische vergunning.
De ruimtelijke bouwvergunning gaat over de vraag of u op een bepaalde plek mag bouwen. Dat is vastgesteld in het gemeentelijke omgevingsplan. De technische bouwvergunning gaat over de vraag of uw bouwwerk voldoet aan de technische regels en kwaliteitseisen. De controle van een technische bouwvergunning voert de gemeente nog uit.
Vanaf 1 januari hoeft u niet langer voor alle bouwwerken een technische bouwvergunning aan te vragen. Voor bijvoorbeeld een woonhuis, fietsbrug of eenvoudig bedrijfspand hoeft u alleen een bouwmelding bij de gemeente te maken. Wel moet u bij deze bouwwerken een kwaliteitsborger inschakelen. Ze vallen namelijk onder de zogenoemde gevolgklasse 1. De kwaliteitsborger zorgt dan voor de controle van deze bouwwerken.
Let op: voor bijvoorbeeld een woonhuis, fietsbrug of eenvoudig bedrijfspand heeft u altijd een ruimtelijke bouwvergunning nodig. Deze kunt u aanvragen op de pagina Vergunningcheck (ver)bouwen.
Voordelen van de Wkb
- De controle is een extra middel om aan te zetten tot het leveren van de gevraagde inspanning.
- Lagere kosten voor fouten doordat de kwaliteitsborger deze eerder ontdekt.
- De kennis die de kwaliteitsborger heeft en opdoet zorgt voor hogere kwaliteit.
- De rapportage van de kwaliteitsborger is te gebruiken als bewijs voor aansprakelijkheid.
- De interne kwaliteitsborging bij ondernemers neemt toe: zij weten of ervaren wat wel en niet werkt en kunnen dat registreren.